Rối loạn nội tiết tố nữ Estrogen: Nguyên nhân, biểu hiện và cách chữa

Rối loạn nội tiết tố nữ là một vấn đề phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Để điều trị rối loạn nội tiết tố nữ hiệu quả, an toàn, cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau.

Bài viết sau đây Unity Fitness sẽ giới thiệu các cách điều trị rối loạn nội tiết tố nữ hiệu quả, an toàn.

1. Rối loạn nội tiết tố nữ là gì?

Rối loạn nội tiết tố nữ là tình trạng mất cân bằng các hormone quan trọng trong cơ thể phụ nữ, ảnh hưởng đến nhiều chức năng sinh lý và sức khỏe tổng thể.

Hai loại hormone chính đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nội tiết tố nữ là estrogen và progesterone.

Estrogen đóng vai trò chủ chốt trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, phát triển và duy trì các đặc điểm sinh sản, bảo vệ tim mạch, xương khớp, và làn da.

Progesterone hỗ trợ estrogen trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, duy trì thai kỳ, và chuẩn bị cho tuyến sữa tiết sữa.

Mất cân bằng nội tiết tố nữ có thể xảy ra khi lượng estrogen hoặc progesterone trong cơ thể quá nhiều hoặc quá ít.

2. Vì sao tới 80% phụ nữ bị rối loạn nội tiết tố nữ?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ cao phụ nữ bị rối loạn nội tiết tố, lên đến 80%. Một số yếu tố chính bao gồm:

Tuổi tác

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Theo thời gian, lượng estrogen và progesterone tự nhiên trong cơ thể phụ nữ giảm dần, dẫn đến mất cân bằng nội tiết.

Quá trình này bắt đầu từ giai đoạn tiền mãn kinh, khi lượng estrogen bắt đầu giảm sút, và trở nên rõ rệt hơn trong giai đoạn mãn kinh, khi lượng estrogen và progesterone đều giảm mạnh.

Căng thẳng

Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến tuyến thượng thận, làm tăng sản xuất cortisol – hormone gây stress.

Cortisol có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất estrogen và progesterone, dẫn đến mất cân bằng nội tiết.

Chế độ ăn uống và lối sống

Chế độ ăn uống thiếu hụt vitamin và khoáng chất cần thiết cho hệ thống nội tiết, ví dụ như vitamin D, canxi, magiê, vitamin B6… có thể ảnh hưởng đến sản xuất hormone.

Lối sống thiếu lành mạnh như lười vận động, thức khuya, sử dụng chất kích thích (rượu bia, thuốc lá) cũng góp phần làm rối loạn nội tiết tố nữ.

Vấn đề sức khỏe

Một số vấn đề sức khỏe như bệnh tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), u xơ tử cung… có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone, dẫn đến rối loạn nội tiết.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm… có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone trong cơ thể, dẫn đến mất cân bằng nội tiết.

Môi trường ô nhiễm

Tiếp xúc với các chất độc hại trong môi trường như hóa chất, kim loại nặng… có thể ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, dẫn đến rối loạn nội tiết tố nữ.

Di truyền

Một số phụ nữ có thể có nguy cơ cao bị rối loạn nội tiết tố nữ do yếu tố di truyền.

Cần lưu ý rằng đây chỉ là một số nguyên nhân chính dẫn đến rối loạn nội tiết tố nữ. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, có thể có thêm các yếu tố khác ảnh hưởng đến tình trạng này.

Tham khảo thêm: Hormone là gì? Vai trò của Hormone đối với cơ thể

3. Biểu hiện của rối loạn nội tiết là gì?

Rối loạn nội tiết tố nữ là một tình trạng phổ biến có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của nhiều phụ nữ.

Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ bao gồm thay đổi nội tiết tố theo độ tuổi, chế độ ăn uống và sinh hoạt không khoa học, yếu tố di truyền, và các bệnh lý khác.

Các triệu chứng của rối loạn nội tiết tố nữ có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp mà bạn nên chú ý:

3.1. Tâm trạng thay đổi thất thường

Dễ cáu gắt, bực bội, do thiếu hụt estrogen, khiến hệ thần kinh nhạy cảm hơn, dễ bị kích động bởi những yếu tố nhỏ.

Thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, dẫn đến cảm giác lo âu, bồn chồn, mất tập trung.

Thiếu hụt estrogen và progesterone có thể ảnh hưởng đến sản xuất serotonin – hormone “hạnh phúc”, dẫn đến tâm trạng buồn bã, chán nản, mất hứng thú với các hoạt động thường ngày.

3.2. Táo bón hoặc tiêu chảy

Thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm rối loạn nhu động ruột, dẫn đến táo bón hoặc tiêu chảy.

Thiếu hụt estrogen gây mất cân bằng vi khuẩn đường ruột, góp phần dẫn đến các vấn đề tiêu hóa.

3.3. Chu kỳ kinh nguyệt không đều

Chu kỳ kéo dài hoặc ngắn hơn bình thường, rong kinh, thiếu kinh…

Do co thắt tử cung mạnh, có thể kèm theo buồn nôn, nôn, tiêu chảy.

3.4. Đau bụng hoặc lưng trong kỳ kinh nguyệt

Co thắt tử cung mạnh, gây đau bụng dữ dội, lan ra vùng lưng, đùi.

Thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, làm tăng cảm giác đau.

3.5. Giảm ham muốn tình dục

Thiếu hụt estrogen gây khô âm đạo, giảm tiết dịch bôi trơn, dẫn đến khó chịu khi quan hệ tình dục, khiến ham muốn giảm sút.

Thay đổi tâm trạng lo âu, căng thẳng, trầm cảm cũng ảnh hưởng đến ham muốn tình dục.

3.6. Mất ngủ, khó ngủ

Thiếu hụt estrogen ảnh hưởng đến hệ thần kinh, khiến khó ngủ, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc giữa đêm.

Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, gây khó ngủ, ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ.

3.7. Tăng hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân

Thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến trao đổi chất, khiến dễ tăng cân hoặc khó giảm cân.

Do thiếu hụt estrogen, khiến cơ thể thèm ăn nhiều hơn, đặc biệt là đồ ngọt và tinh bột.

3.8. Xương giòn

Giảm mật độ xương, khiến xương yếu, dễ gãy rụng.

Loãng xương là tình trạng xương giòn, dễ gãy, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh.

3.9. Cơ thể mọc nhiều lông, hoặc mọc tóc quá dày

Tăng androgen (testosterone), hormone này có thể thúc đẩy mọc lông ở những vị trí không mong muốn như mặt, ngực, bụng.

Rối loạn buồng trứng đa nang (PCOS) gây tăng sản xuất androgen, dẫn đến mọc lông nhiều và tóc rụng.

3.10. Nổi ban trên da

Thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, khiến da dễ bị kích ứng, nổi mẩn ngứa, mụn trứng cá.

Thiếu hụt estrogen gây da khô, sần sùi, thiếu sức sống.

Rối loạn nội tiết tố nữ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có thể gây ra những vấn đề tâm lý nghiêm trọng. Thăm khám bác sĩ thường xuyên là cần thiết để theo dõi và điều trị rối loạn nội tiết tố nữ.

Xem thêm: Estrogen là gì? Có vai trò gì với cơ thể?

4. Rối loạn hormone nữ gây ra các bệnh lý nào?

Rối loạn nội tiết tố nữ là vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến nhiều chức năng sinh lý và chất lượng cuộc sống của phụ nữ.

Một số nguyên nhân chính gây mất cân bằng nội tiết tố bao gồm tuổi tác, căng thẳng, chế độ ăn uống, lối sống…

Tuy nhiên, có một số bệnh lý cũng có thể dẫn đến rối loạn nội tiết tố nữ, cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Dưới đây là hai bệnh lý thường gặp gây rối loạn hormone nữ:

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Đặc điểm:

• Rối loạn về nội tiết tố nữ: Kinh nguyệt không đều, vô sinh.
• Rối loạn về cơ thể do tăng androgen: Rậm lông, mụn trứng cá.
• Rối loạn về chuyển hóa: Thừa cân béo phì, tăng đường huyết, huyết áp cao.

Nguyên nhân:

• Thiếu hụt enzyme aromatase: Chuyển đổi androgen thành estrogen.
• Di truyền.
• Insulin đề kháng.

Triệu chứng:

• Rối loạn kinh nguyệt: Kinh không đều, rong kinh, b spotting, hoặc vắng kinh kéo dài.
• Mụn trứng cá, da nhờn.
• Rậm lông ở những vùng thường liên quan đến nam giới (mặt, cằm, ngực, bụng, cánh tay).
• Khó khăn trong việc mang thai.
• Thừa cân béo phì.
• Tăng đường huyết, huyết áp cao.

Điều trị:

• Thay đổi lối sống: Chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, giảm cân (nếu thừa cân béo phì).
• Thuốc: Metformin, thuốc tránh thai, thuốc điều hòa kinh nguyệt, thuốc giảm androgen…
  Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, có thể cần phẫu thuật buồng trứng.

Hội chứng suy buồng trứng sớm (POF)

Đặc điểm:

• Buồng trứng ngừng hoạt động và sản xuất trứng trước tuổi 40.
• Giảm sản xuất estrogen và progesterone.

Nguyên nhân:

• Di truyền.
• Bệnh tự miễn.
• Hóa trị liệu, xạ trị.
• Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng.

Triệu chứng:

• Rối loạn kinh nguyệt: Kinh không đều, vắng kinh kéo dài.
• Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm.
• Khô âm đạo.
• Giảm ham muốn tình dục.
• Mất ngủ.
• Thay đổi tâm trạng.
• Rụng tóc.
• Giảm mật độ xương.

Điều trị:

• Liệu pháp hormone thay thế (HRT): Bổ sung estrogen và progesterone.
• Hỗ trợ tâm lý.
• Chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý.

5. Chuẩn đoán rối loạn nội tiết

Chẩn đoán rối loạn hormone nữ phải dựa vào các triệu chứng và tiền sử bệnh, bao gồm các biểu hiện về giảm ham muốn tình dục, chức năng tình dục, thay đổi cân nặng, sự phát triển và phân bố của lông trên cơ thể, và đặc điểm chu kỳ kinh nguyệt.

Dựa vào những yếu tố này, bác sĩ sẽ quyết định các loại xét nghiệm cần thiết cho người bệnh.

Các xét nghiệm rối loạn nội tiết tố nữ phổ biến bao gồm:

Xét nghiệm máu

Kiểm tra nồng độ hormone estradiol và FSH: Đo mức độ hormone estradiol và hormone kích thích nang trứng (FSH) để đánh giá chức năng buồng trứng.

Kiểm tra các hormone khác: Bao gồm progesterone, testosterone, LH (luteinizing hormone), và prolactin.

Khám vùng chậu

Khám tìm khối u bất thường: Bác sĩ sẽ tiến hành khám vùng chậu để phát hiện các khối u, u nang hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác trong cơ quan sinh dục.

Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm tử cung phần phụ: Siêu âm bụng hoặc siêu âm qua ngả âm đạo để đánh giá tình trạng của tử cung, buồng trứng, và các cơ quan sinh dục khác.

Cộng hưởng từ (MRI): MRI giúp xác định các bất thường như khối u, u nang, hoặc các sự phát triển không bình thường khác trong cơ quan sinh dục và vùng chậu.

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân:

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp

Đo mức độ hormone TSH, T3 và T4 để đánh giá chức năng tuyến giáp, vì rối loạn tuyến giáp cũng có thể ảnh hưởng đến hormone sinh dục.

Xét nghiệm đường huyết và insulin

Để kiểm tra xem có dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hay không, bởi PCOS có thể gây ra rối loạn hormone.

Xét nghiệm nước tiểu

Để đo nồng độ hormone và các chất chuyển hóa khác, giúp đánh giá thêm về tình trạng nội tiết tố.

Việc chuẩn đoán chính xác rối loạn nội tiết là rất quan trọng để có được kế hoạch điều trị phù hợp và hiệu quả. Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ rối loạn nội tiết, nên đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và tư vấn chi tiết.

6. Cách chữa rối loạn hormone nữ

Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao

Tập thể dục giúp cơ thể sản xuất nội tiết tố tự nhiên, cân bằng estrogen và progesterone. Các bài tập như tập yoga, thiền và massage cũng giúp hạn chế stress, cải thiện tình trạng nội tiết.

Hạn chế stress, căng thẳng

Stress làm tăng cortisol, gây rối loạn nội tiết tố. Các biện pháp như yoga, thiền, massage, và tham gia hoạt động giải trí sẽ giúp giảm căng thẳng và cân bằng hormone.

Hạn chế ăn tinh bột, đường

Giảm lượng tinh bột và đường giúp cải thiện tâm trạng, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và giấc ngủ, từ đó hỗ trợ cân bằng nội tiết tố.

Bổ sung đủ nước cho cơ thể

Uống 2 lít nước mỗi ngày giúp duy trì cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng tích cực đến chu kỳ kinh nguyệt và tâm trạng.

Bổ sung nhiều chất xơ cho cơ thể

Chất xơ từ rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt giúp điều chỉnh nội tiết tố, giảm cholesterol và đường huyết, từ đó hỗ trợ cân bằng nội tiết tố.

Ngủ sâu, đủ giấc

Ngủ đủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi ngày giúp cơ thể sản xuất hormone quan trọng như estrogen và testosterone, duy trì sức khỏe sinh lý.

Hạn chế dùng thuốc tránh thai

Lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây rối loạn nội tiết tố. Chỉ nên sử dụng khi thật cần thiết và theo hướng dẫn của bác sĩ.

Thăm khám bác sĩ để được tư vấn

Trước khi áp dụng bất kỳ liệu pháp nào, hãy trao đổi với bác sĩ để nhận được lời khuyên phù hợp và đánh giá toàn diện tình hình sức khỏe.

Bổ sung dưỡng chất hỗ trợ nội tiết tố

Sau tuổi 30, chị em cần chăm sóc hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng để kích thích sản xuất nội tiết tố tự nhiên, giúp duy trì sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý.

7. Làm sao để ngăn ngừa rối loạn nội tiết tố nữ?

Chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh

Các loại thực phẩm như đậu nành, hạt chia, ngũ cốc nguyên hạt… có chứa phytoestrogen – hợp chất có tác dụng tương tự estrogen trong cơ thể.

Vitamin D, vitamin B6, canxi, magiê… là những dưỡng chất quan trọng giúp cân bằng hormone.

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, đồ béo, những thực phẩm này có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và sản xuất hormone.

Uống đủ nước, nước lọc giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và cân bằng hormone.

Hương thảo là một loại thảo dược có tính năng chống viêm và cân bằng nội tiết tố. Trà hương thảo giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và hỗ trợ hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều trị rối loạn nội tiết tố nữ rất tốt.

Duy trì cân nặng cân đối

Thừa cân hoặc béo phì có thể ảnh hưởng đến sản xuất hormone estrogen, dẫn đến rối loạn nội tiết. Duy trì cân nặng cân đối bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.
Nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì, hãy giảm cân một cách từ từ và khoa học dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Tránh giảm cân đột ngột bằng các phương pháp thiếu khoa học.

Tập thể dục thường xuyên

Các bài tập thể dục như đi bộ, chạy bộ, yoga, bơi lội… giúp tăng cường lưu thông máu, cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ cân bằng hormone.

Lựa chọn các bài tập phù hợp với sở thích và thể trạng của bạn để duy trì thói quen tập luyện lâu dài.

Tránh căng thẳng

Căng thẳng kéo dài, ảnh hưởng đến tuyến thượng thận, làm rối loạn sản xuất hormone.

Áp dụng các phương pháp thư giãn như yoga, thiền định, nghe nhạc… để giảm stress hiệu quả.

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone. Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày để cơ thể được nghỉ ngơi và phục hồi.

Ngủ đủ giấc

Đến sản xuất hormone, đặc biệt là hormone melatonin – hormone điều hòa chu kỳ ngủ – thức. Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày để cơ thể được nghỉ ngơi, phục hồi và cân bằng hormone.

Đi ngủ và thức dậy đúng giờ, tạo môi trường ngủ thoải mái, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Điều trị tốt các bệnh mãn tính (nếu có)

Bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao… có thể ảnh hưởng đến sản xuất hormone và làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn nội tiết.

Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh mãn tính, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ rối loạn nội tiết tố.

Cai thuốc lá

Giúp bảo vệ sức khỏe, cải thiện nội tiết tố và làm đẹp da.

Rối loạn nội tiết tố nữ có thể được cải thiện đáng kể bằng cách lựa chọn những loại đồ uống phù hợp.

Kết hợp những đồ uống này vào chế độ ăn uống hàng ngày không chỉ giúp cân bằng hormone mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.

Bên cạnh đó, hãy duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tham khảo ý kiến bác sĩ để có những giải pháp điều trị hiệu quả nhất.

Rối loạn nội tiết tố nữ là vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Bằng cách kết hợp thay đổi lối sống, sử dụng thuốc và các sản phẩm bổ sung nội tiết tố nữ một cách khoa học, phụ nữ có thể cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nguồn: Tổng hợp.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.