Xét nghiệm tiểu đường bằng cách nào? Tất tần tật thông tin liên quan

Tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường, là một bệnh lý mạn tính liên quan đến khả năng điều hòa lượng đường trong máu của cơ thể. Vậy bạn có bao giờ tự hỏi, làm thế nào để biết mình có bị tiểu đường hay không?

Đó là lúc xét nghiệm tiểu đường xuất hiện như một “người hùng thầm lặng.” Hãy cùng Unity Fitness tìm hiểu về cách xét nghiệm tiểu đường và những điều liên quan đến quá trình này nhé.

1. Tiểu đường là gì?

Tiểu đường là một bệnh lý do rối loạn chuyển hóa đường trong cơ thể. Khi cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng insulin hiệu quả, lượng đường trong máu sẽ tăng lên, dẫn đến tiểu đường. Vậy tiểu đường ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào? Hãy tưởng tượng đường là năng lượng mà cơ thể cần, nhưng khi quá nhiều, nó trở thành “độc tố” phá hủy hệ thống.

Chúng ta có thể chia bệnh tiểu đường thành ba loại chính:

• Tiểu đường tuýp 1: Cơ thể hoàn toàn không sản xuất được insulin.
• Tiểu đường tuýp 2: Cơ thể kháng insulin hoặc sản xuất không đủ insulin.
• Tiểu đường thai kỳ: Xảy ra trong thời gian mang thai và thường biến mất sau khi sinh.

Vậy làm sao để phát hiện mình thuộc dạng nào? Đó chính là nhờ xét nghiệm!

2. Các phương pháp xét nghiệm tiểu đường phổ biến

Dưới đây là một số phương pháp xét nghiệm tiểu đường mà được Unity Fitness chia sẻ phổ biến như:

Xét nghiệm đường huyết khi đói

Đây là một trong những xét nghiệm đơn giản nhất để kiểm tra lượng đường trong máu. Bạn sẽ cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi làm xét nghiệm này. Nếu kết quả cho thấy đường huyết của bạn trên mức 126 mg/dL sau khi đói, bạn có thể bị tiểu đường.

Khi bạn nhịn ăn, cơ thể sẽ phải lấy glucose dự trữ trong gan để cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động. Lúc này, lượng đường trong máu được gọi là đường huyết khi đói. Nếu cơ thể không thể điều chỉnh lượng đường này, đó là dấu hiệu của tiểu đường.

>>Xem thêm: Triệu chứng tiểu đường tuýp 1 và cách phòng ngừa

Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống (OGTT)

Xét nghiệm tiểu đường này thường được áp dụng cho những người có kết quả xét nghiệm đường huyết khi đói ở mức ranh giới, hoặc để kiểm tra tiểu đường thai kỳ. Sau khi nhịn ăn, bạn sẽ được cho uống một dung dịch chứa lượng lớn đường, sau đó bác sĩ sẽ đo lượng đường huyết trong khoảng 2 tiếng tiếp theo.

Nếu sau 2 tiếng, đường huyết của bạn trên mức 200 mg/dL, rất có thể bạn đã mắc tiểu đường. Điều này giống như việc cơ thể của bạn không thể “giải quyết” một lượng đường quá lớn trong một thời gian ngắn.

Xét nghiệm HbA1c (Glycated Hemoglobin)

HbA1c là một loại xét nghiệm tiểu đường được dùng để đo lượng đường trong máu của bạn trong khoảng thời gian 2-3 tháng. Điều này rất hữu ích vì tiểu đường không chỉ xảy ra trong một ngày hay một tuần, mà là một quá trình dài. Xét nghiệm HbA1c giúp đánh giá tình trạng lâu dài hơn so với các phương pháp khác.

Nếu kết quả HbA1c của bạn trên mức 6.5%, điều đó có nghĩa là bạn đã mắc tiểu đường. Đây là một chỉ số cho thấy mức độ nghiêm trọng và kéo dài của tiểu đường trong cơ thể.

Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên

Xét nghiệm này có thể được thực hiện bất kỳ lúc nào trong ngày, không cần nhịn ăn. Nếu kết quả đo đường huyết ngẫu nhiên trên mức 200 mg/dL, rất có thể bạn đã mắc tiểu đường, đặc biệt nếu đi kèm với các triệu chứng như khát nước, mệt mỏi và đi tiểu nhiều.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm

Khi thực hiện xét nghiệm tiểu đường, có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả. Nếu không chú ý đến những yếu tố này, kết quả xét nghiệm có thể bị lệch, dẫn đến chẩn đoán không đúng. Vậy những yếu tố nào có thể tác động đến kết quả xét nghiệm?

• Chế độ ăn uống có thể trực tiếp ảnh hưởng đến mức đường huyết. Nếu bạn ăn quá nhiều thực phẩm chứa đường hoặc tinh bột trước khi làm xét nghiệm, lượng đường trong máu sẽ tăng đột biến.
• Căng thẳng tâm lý hoặc lo lắng quá mức có thể làm tăng lượng hormone cortisol trong cơ thể. Hormone này có tác dụng làm tăng lượng đường trong máu, dẫn đến kết quả xét nghiệm bị sai lệch.
• Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết, như steroid, thuốc lợi tiểu hoặc thuốc điều trị cao huyết áp.
• Một số bệnh lý khác như nhiễm trùng, viêm nhiễm, hoặc bệnh về gan và thận cũng có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết và kết quả xét nghiệm.

4. Khi nào nên đi xét nghiệm tiểu đường?

Tiểu đường là một căn bệnh âm thầm, không phải lúc nào cũng có triệu chứng rõ ràng. Vì vậy, việc phát hiện bệnh sớm qua xét nghiệm là vô cùng quan trọng. Nhưng câu hỏi là, khi nào thì bạn nên đi xét nghiệm tiểu đường?

• Nếu bạn nằm trong nhóm có yếu tố nguy cơ mắc tiểu đường, bạn nên cân nhắc đi xét nghiệm định kỳ, ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng. Những yếu tố nguy cơ cao bao gồm: tiền sử gia đình, thừa cân, ít vận động, huyết áp cao,..
• Ngay khi bạn bắt đầu thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, đó có thể là lúc bạn cần đi xét nghiệm tiểu đường. Những triệu chứng đáng chú ý bao gồm: Khát nước thường xuyên, đi tiểu nhiều, mệt mỏi kéo dài,…
• Tiểu đường thai kỳ là một dạng tiểu đường xuất hiện trong thời gian mang thai. Tất cả phụ nữ mang thai nên thực hiện xét nghiệm dung nạp glucose vào tuần thứ 24-28 của thai kỳ để kiểm tra nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.

>>Xem thêm: Bệnh tiểu đường có lây không? Cách phòng bệnh hiệu quả

5. Làm thế nào để phòng ngừa bệnh tiểu đường?

Phòng ngừa tiểu đường là việc rất quan trọng, đặc biệt đối với tiểu đường tuýp 2. Bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh qua các thay đổi trong lối sống hàng ngày.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân làm tăng nguy cơ kháng insulin, do đó việc kiểm soát cân nặng là yếu tố quan trọng để phòng ngừa bệnh.
• Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất giúp cơ thể sử dụng glucose hiệu quả hơn, từ đó kiểm soát đường huyết.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, giảm đường và chất béo không lành mạnh, đồng thời tránh thực phẩm chứa nhiều carbohydrate tinh chế.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết. Hãy áp dụng các biện pháp giảm căng thẳng như thiền, tập yoga hoặc thư giãn.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng giúp cơ thể duy trì mức insulin ổn định, giảm nguy cơ mắc tiểu đường.

Xét nghiệm tiểu đường là một trong những cách hiệu quả nhất để phát hiện và quản lý bệnh sớm. Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới đi kiểm tra, vì tiểu đường có thể “ẩn nấp” mà bạn không hay biết. Hãy chủ động kiểm soát sức khỏe của mình từ hôm nay.

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.