Cấu tạo dây chằng đầu gối và cách phòng ngừa chấn thương

Đầu gối là một trong những khớp quan trọng nhất của cơ thể, đảm nhận chức năng chính trong việc hỗ trợ các hoạt động di chuyển.

Trong đó, hệ thống dây chằng đầu gối sẽ bao gồm nhiều dây chằng, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giữ ổn định và điều hướng chuyển động của đầu gối.

Ở bài viết này, hãy cùng Unity Fitness tìm hiểu các thông tin liên quan đến dây chằng đầu gối nhé.

1. Chức năng của dây chằng đầu gối

Dây chằng đầu gối còn được gọi là dây chằng khớp gối có vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì chức năng của khớp gối. Khớp gối là vùng phải chịu áp lực lớn trong các hoạt động như chạy nhảy hay xoay người và dây chằng đầu gối không chỉ ổn định khớp gối mà còn đảm bảo các xương luôn ở đúng vị trí, ngăn ngừa trật khớp.

Dây chằng đầu gối cũng tham gia hỗ trợ vận động bằng cách kiểm soát và hướng dẫn các động tác như uốn gập, duỗi thẳng và xoay khớp, giúp khớp gối di chuyển linh hoạt mà vẫn giữ được sự an toàn. Bên cạnh đó, dây chằng đầu gối còn có chức năng truyền lực từ cơ đùi tới xương bánh chè và xương ống để duy trì sự ổn định trong các chuyển động phức tạp.

Ngoài vai trò trên, dây chằng đầu gối còn giúp giảm áp lực lên khớp bằng cách phân tán lực tác động, bảo vệ sụn khớp khỏi bị tổn thương. Điều này ngăn ngừa sự bào mòn hoặc vỡ vụn của sụn khớp, giúp khớp gối hoạt động êm ái và bền bỉ hơn.

Chưa dừng lại ở đó, do dây chằng chứa các cơ quan thụ cảm thần kinh có khả năng cảm nhận vị trí và chuyển động của khớp gối nên hỗ trợ điều chỉnh lực cơ và tư thế khớp chính xác trong các hoạt động hàng ngày.

>> Xem thêm: Lật sơ mi là gì?

2. Cấu tạo dây chằng đầu gối trên cơ thể

Dây chằng đầu gối gồm bốn loại chính:

Dây chằng chéo trước (ACL)

Đây là một dải mô liên kết quan trọng, nối từ xương đùi đến xương ống, đảm nhiệm vai trò chủ yếu trong việc kiểm soát các chuyển động uốn gập và xoay của khớp gối. Nó giúp duy trì sự ổn định khi khớp gối thực hiện những động tác phức tạp.

Dây chằng chéo sau (PCL)

Dây chằng này cũng nối xương đùi với xương ống, đóng vai trò bảo vệ và ngăn ngừa sự dịch chuyển ra sau của xương ống so với xương đùi. Đây là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ khớp gối khỏi các tổn thương trong những tình huống vận động mạnh.

Dây chằng bên trong (MCL)

Dây chằng bên trong thường nằm dọc theo phần trong của khớp gối, có nhiệm vụ chính là giữ vững và ổn định đầu gối khi thực hiện các chuyển động uốn gập hoặc duỗi thẳng. MCL giúp duy trì sự ổn định và cân bằng, đặc biệt khi chân chịu lực.

Dây chằng bên ngoài (LCL)

Dây chằng ngoài được đặt ở phần ngoài của khớp gối và có vai trò quan trọng trong việc giữ ổn định khớp gối khi thực hiện các động tác xoay. LCL hoạt động cùng với các dây chằng khác để bảo vệ đầu gối khỏi các chấn thương, đặc biệt là trong các hoạt động thể thao hoặc các tình huống cần sự linh hoạt cao.

3. Nguyên nhân gây chấn thương dây chằng đầu gối

Triệu chứng của chấn thương dây chằng đầu gối thường bao gồm đau, sưng, khó chịu khi chịu tải trọng, cảm giác không ổn định, và đôi khi có thể nghe thấy tiếng “cách” hoặc “kêu” khi di chuyển.

Chấn thương dây chằng đầu gối thường gặp bao gồm căng hoặc rách dây chằng, bong gân đầu gối và trật khớp đầu gối do các lý do cơ bản sau:

Hoạt động thể thao

Các động tác đột ngột như dừng lại hoặc thay đổi hướng di chuyển có thể tạo ra áp lực lớn lên dây chằng, dẫn đến căng thẳng hoặc rách dây chằng. Đặc biệt, trong các môn thể thao có tính đối kháng cao như bóng đá, bóng rổ, và quần vợt, nguy cơ chấn thương dây chằng đầu gối càng tăng cao do các động tác xoay người, nhảy cao hoặc va chạm mạnh.

Tai nạn

Trong cuộc sống, những cú va chạm mạnh do tai nạn giao thông hoặc té ngã, có thể gây ra chấn thương nghiêm trọng cho dây chằng. Những tai nạn này thường dẫn đến tổn thương trực tiếp và cấp tính, làm mất khả năng vận động ngay lập tức và cần được điều trị khẩn cấp để ngăn ngừa biến chứng.

Tập luyện không đúng cách

Khi cơ thể chưa kịp thích nghi với áp lực trong quá trình tập luyện sẽ khiến dây chằng bị căng hoặc rách. Việc tăng cường độ tập gym hay bất cứ bài tập thể hình nào mà không có sự chuẩn bị kỹ càng cũng làm gia tăng nguy cơ chấn thương.

Yếu cơ quanh đầu gối

Khi các cơ không đủ mạnh hoặc bị co cứng, chúng không thể hỗ trợ đầy đủ cho khớp gối, khiến dây chằng phải chịu nhiều áp lực hơn trong quá trình vận động. Sự mất cân bằng giữa các nhóm cơ cũng có thể góp phần vào tình trạng này, dẫn đến các chấn thương liên quan đến dây chằng.

4. Một số biện pháp ngăn ngừa chấn thương

Tăng cường sức mạnh của cơ quanh đầu gối

Đối tượng người lớn tuổi theo thời gian dễ gặp phải các triệu chứng thoái hóa khớp gối nên việc tăng cường sức mạnh và cải thiện độ linh hoạt của các cơ quanh đầu gối là rất cần thiết. Khi cơ bắp mạnh mẽ và linh hoạt, chúng sẽ hỗ trợ tốt hơn cho khớp gối và giảm nguy cơ chấn thương trong quá trình vận động.

Cải thiện kỹ năng vận động

Việc nắm vững các kỹ thuật di chuyển đúng cách không chỉ giúp bạn hoạt động hiệu quả hơn mà còn bảo vệ đầu gối khỏi những tổn thương không mong muốn. Học cách tiếp đất đúng cách sau khi nhảy, kiểm soát chuyển động trong quá trình xoay người, hay duy trì tư thế đúng trong các hoạt động thể thao đều góp phần giảm thiểu nguy cơ chấn thương.

Sử dụng các thiết bị bảo vệ

Trong một số trường hợp đặc biệt, việc sử dụng các thiết bị bảo vệ như băng gối hoặc áo giáp bảo vệ có thể rất hữu ích. Những thiết bị này giúp hỗ trợ và cố định đầu gối, đặc biệt trong các hoạt động có cường độ cao hoặc có nguy cơ gây chấn thương.

Tăng cường độ tập luyện dần dần

Để hạn chế các chấn thương liên quan đến dây chằng đầu gối, một điều cần lưu ý là bạn nên tăng cường độ tập luyện một cách từ từ. Việc đột ngột tăng cường độ tập luyện có thể tạo ra áp lực lớn lên khớp gối, dẫn đến chấn thương. Thay vào đó, bạn nên tăng dần cường độ và thời gian luyện tập để cơ thể có thể thích nghi một cách tự nhiên.

Duy trì cân bằng cơ và linh hoạt khớp

Việc duy trì sự cân bằng giữa sức mạnh cơ và độ linh hoạt của khớp là yếu tố không thể bỏ qua. Cơ bắp và khớp linh hoạt không chỉ giúp bạn vận động dễ dàng mà còn đảm bảo rằng các lực tác động lên khớp gối được phân phối đều, giảm nguy cơ chấn thương.

Có thể thấy, chấn thương dây chằng đầu gối là vấn đề thường gặp nhất là ở những người tham gia các hoạt động thể thao. Hiểu rõ về cấu tạo, chức năng và các loại chấn thương dây chằng đầu gối sẽ giúp bạn phục hồi tốt hơn và ngăn ngừa tái phát.

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.