Những dấu hiệu thiếu máu não: Cảnh báo sớm và phòng ngừa

Thiếu máu não, hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não, là tình trạng lượng máu lên não bị giảm sút, dẫn đến việc não bộ không được cung cấp đủ oxy và các dưỡng chất cần thiết để duy trì hoạt động bình thường. Trước đây, bệnh lý này thường được gắn liền với người cao tuổi.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại với áp lực công việc và lối sống ít vận động, tình trạng này đang ngày càng trẻ hóa. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu thiếu máu não đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não hay đột quỵ.

Bài viết dưới đây CLB gym Unity Fitness sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về những dấu hiệu thiếu máu não, nguyên nhân cũng như giải pháp khắc phục tình trạng thiếu máu não.

1. Tầm quan trọng của việc nhận biết sớm những dấu hiệu thiếu máu não

Nhiều người thắc mắc “những dấu hiệu thiếu máu não” là gì. Não bộ dù chỉ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ đến 20% lượng oxy và dưỡng chất của toàn bộ cơ thể. Các tế bào thần kinh cần được cung cấp năng lượng liên tục để hoạt động. Chỉ cần dòng máu bị ngưng trệ trong vài giây, các triệu chứng rối loạn đã bắt đầu xuất hiện. Nếu tình trạng này kéo dài quá vài phút, các tế bào não sẽ bắt đầu chết và không thể hồi phục.

Chính vì vậy, việc lắng nghe cơ thể và phát hiện những dấu hiệu thiếu máu não ngay từ giai đoạn đầu sẽ giúp người bệnh có kế hoạch điều trị kịp thời, bảo vệ hệ thần kinh trung ương và duy trì chất lượng cuộc sống.

2. Chi tiết những dấu hiệu thiếu máu não điển hình

Những dấu hiệu thiếu máu não rất đa dạng, tùy thuộc vào mức độ thiếu máu và vùng não bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, đa số người bệnh sẽ gặp phải những nhóm dấu hiệu sau đây.

Đau đầu kéo dài và lan tỏa

Đây là một trong những dấu hiệu thiếu máu não sớm nhất và phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% các trường hợp mắc bệnh.

• Cơn đau thường bắt đầu với cảm giác nặng đầu, ê ẩm, đặc biệt là vùng chẩm (sau gáy) và vùng trán.

• Người bệnh có thể cảm thấy đầu óc “nặng trịch” mỗi khi mới ngủ dậy hoặc khi phải di chuyển nhiều.

• Cơn đau có xu hướng tăng lên khi người bệnh suy nghĩ căng thẳng, làm việc trí óc cường độ cao hoặc khi thay đổi thời tiết.

• Trong nhiều trường hợp, việc dùng thuốc giảm đau thông thường chỉ có tác dụng tạm thời và cơn đau sẽ quay lại ngay sau đó.

Hoa mắt, chóng mặt và rối loạn thăng bằng

Cảm giác này cũng là một trong những dấu hiệu thiếu máu não, chúng thường đến bất chợt và không báo trước, gây nguy hiểm nếu người bệnh đang tham gia giao thông hoặc vận hành máy móc.

• Bạn có thể cảm thấy trời đất tối sầm lại, mọi vật xung quanh như đang quay cuồng hoặc đảo lộn.

• Tình trạng này thường xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột, ví dụ như đang nằm ngồi dậy, hoặc đang ngồi đứng lên quá nhanh.

• Kèm theo chóng mặt là cảm giác buồn nôn, ù tai, nghe kém hoặc có tiếng ve kêu trong tai.

• Người bệnh đi lại không vững, cảm giác như người say rượu, dễ bị ngã do mất thăng bằng.

Rối loạn giấc ngủ

Giấc ngủ là thời gian để não bộ nghỉ ngơi và phục hồi. Khi thiếu máu, chức năng này bị rối loạn nghiêm trọng.

• Người bệnh thường xuyên gặp tình trạng khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc hàng giờ liền.

• Giấc ngủ chập chờn, không sâu, hay gặp ác mộng và rất dễ bị đánh thức bởi những tiếng động nhỏ.

• Hệ quả là khi thức dậy vào sáng hôm sau, người bệnh cảm thấy vô cùng mệt mỏi, uể oải, tinh thần không minh mẫn và luôn trong trạng thái thèm ngủ nhưng không ngủ được.

Tê bì chân tay và cảm giác kiến bò

Đây là biểu hiện của việc các dây thần kinh cảm giác bị ảnh hưởng do thiếu dưỡng chất, là một trong những dấu hiệu thiếu máu não cần lưu ý.

• Người bệnh thường có cảm giác tê rần ở đầu các ngón tay, ngón chân.

• Cảm giác như có kiến bò dưới da, râm ran rất khó chịu.

• Đôi khi xuất hiện những cơn đau mỏi vùng vai gáy, lan xuống cánh tay, làm giảm khả năng cầm nắm vật dụng.

• Ngoài ra, một số người còn cảm thấy lạnh sống lưng hoặc lạnh chân tay dù thời tiết không lạnh.

Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung

Khi não không đủ năng lượng, hiệu suất xử lý thông tin sẽ giảm sút rõ rệt. Đây là một trong những dấu hiệu thiếu máu não ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và học tập.

• Người bệnh hay quên những việc lặt vặt, quên tên người mới gặp, hoặc để đồ đạc lung tung không nhớ vị trí.

• Khả năng tập trung kém, khó theo dõi một cuộc hội thoại dài hoặc khó hoàn thành công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ.

• Tình trạng “sương mù não” (brain fog) khiến đầu óc lơ mơ, tư duy chậm chạp.

• Nếu không điều trị, tình trạng này có thể tiến triển thành sa sút trí tuệ hoặc bệnh alzheimer ở người lớn tuổi.

>>> Xem thêm: Những dấu hiệu thiếu canxi: cẩm nang nhận biết sớm

3. Nguyên nhân gây ra thiếu máu não

Sau khi biết những dấu hiệu thiếu máu não. Để điều trị tận gốc, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh. Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng này, được chia thành hai nhóm chính: bệnh lý và lối sống.

Nguyên nhân từ bệnh lý nền

• Thoái hóa đốt sống cổ: Đây là nguyên nhân hàng đầu, chiếm tỷ lệ rất cao. Khi các đốt sống cổ bị thoái hóa, gai xương mọc ra sẽ chèn ép vào động mạch đốt sống thân nền (đường dẫn máu lên não), làm hẹp lòng mạch và cản trở dòng chảy của máu.

• Xơ vữa động mạch: Các mảng xơ vữa do mỡ máu cao bám vào thành mạch, làm lòng mạch bị thu hẹp, khiến máu lưu thông khó khăn. Nguy hiểm hơn, nếu mảng xơ vữa bong ra tạo thành cục máu đông, nó có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn và dẫn đến đột quỵ.

• Các bệnh lý về tim mạch: Suy tim, hở van tim, rối loạn nhịp tim… đều làm giảm khả năng bơm máu của tim, dẫn đến lượng máu cung cấp cho não không đủ.

• Huyết áp thấp: Áp lực máu không đủ mạnh để đẩy máu lên não, đặc biệt là vùng não ở vị trí cao.

Nguyên nhân từ lối sống sinh hoạt

• Căng thẳng, stress kéo dài: Áp lực công việc khiến cơ thể sản sinh ra nhiều gốc tự do, gây tổn thương thành mạch máu.

• Lười vận động: Dẫn đến trì trệ tuần hoàn máu, tăng nguy cơ béo phì và mỡ máu.

• Thói quen ăn uống thiếu khoa học: Ăn quá nhiều chất béo, đường, đồ ăn nhanh, lạm dụng rượu bia và thuốc lá làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.

• Thói quen “cúi đầu”: Sử dụng điện thoại, máy tính sai tư thế trong thời gian dài gây áp lực lớn lên đốt sống cổ, gián tiếp gây thiếu máu não.

>>> Xem thêm: Những dấu hiệu thiếu sắt đáng báo động, chớ nên xem thường

4. Đối tượng nào dễ mắc bệnh?

Trước đây, thiếu máu não là “bệnh của người già”. Nhưng hiện nay, danh sách đối tượng nguy cơ đã mở rộng:

• Người trung niên và cao tuổi: Do quy luật lão hóa tự nhiên của hệ xương khớp và mạch máu.

• Nhân viên văn phòng: Do đặc thù công việc ngồi nhiều, ít vận động, thường xuyên tiếp xúc với máy tính và áp lực công việc cao.

• Người có bệnh lý nền: Tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn mỡ máu.

• Người lao động trí óc cường độ cao: Học sinh, sinh viên trong mùa thi cử, các nhà quản lý, nghiên cứu viên.

5. Giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị

Sau khi nhận biết những dấu hiệu thiếu máu não, bạn cần thực hiện các biện pháp sau để cải thiện tình trạng sức khỏe.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo máu và bảo vệ thành mạch.

• Bổ sung sắt và vitamin: Tăng cường các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, gan động vật, trứng, hải sản, các loại đậu, rau bina (cải bó xôi) để hỗ trợ quá trình tạo máu.

• Thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, cá ngừ, hạt chia, hạt óc chó giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm mỡ máu.

• Rau xanh và trái cây: Bông cải xanh, cà rốt, bí đỏ, lựu, dâu tây chứa nhiều chất chống oxy hóa, bảo vệ mạch máu khỏi các gốc tự do.

• Hạn chế: Mỡ động vật, nội tạng, thức ăn quá mặn, đồ uống có cồn và chất kích thích.

Chế độ vận động và sinh hoạt

• Tập thể dục đều đặn: Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy chậm, yoga, thái cực quyền. Đặc biệt, các bài tập vùng cổ vai gáy rất hữu ích trong việc giải phóng chèn ép mạch máu.

• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc quá sức, đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày. Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.

• Giữ tinh thần thoải mái: Tham gia các hoạt động giải trí, thiền định để giảm stress.

• Kê gối ngủ đúng cách: Không nên nằm gối quá cao vì sẽ làm gập cổ, cản trở máu lưu thông lên não. Độ cao gối lý tưởng là khoảng 8-10cm.

Thăm khám định kỳ

Đừng đợi đến khi bệnh trở nặng mới đi khám. Nếu bạn thường xuyên gặp phải các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, hãy đến các cơ sở y tế chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán chính xác. Các phương pháp như đo lưu huyết não, chụp cộng hưởng từ (mri) mạch máu não sẽ giúp bác sĩ đánh giá đúng tình trạng bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Thiếu máu não là một sát thủ thầm lặng, bào mòn sức khỏe và trí tuệ của con người theo thời gian. Việc nắm vững những dấu hiệu thiếu máu não không chỉ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc bản thân mà còn là chìa khóa để phòng tránh những rủi ro đáng tiếc trong tương lai.

Hãy bắt đầu thay đổi lối sống ngay từ hôm nay, xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và vận động hợp lý để giữ cho dòng máu luôn luân chuyển, nuôi dưỡng bộ não khỏe mạnh và minh mẫn. Để phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu não, tập yoga thường xuyên là một biện pháp hữu ích giúp tăng cường lưu thông máu và giảm căng thẳng.

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết ” Những dấu hiệu thiếu máu não” trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.