Những dấu hiệu của thiếu máu bạn cần biết

Thiếu máu là tình trạng y tế phổ biến khi lượng hồng cầu hoặc nồng độ hemoglobin trong máu thấp hơn mức bình thường. Điều này dẫn đến việc các cơ quan trong cơ thể không nhận đủ lượng oxy cần thiết để hoạt động hiệu quả. Tình trạng này diễn ra âm thầm nhưng để lại nhiều hệ lụy cho sức khỏe nếu không được phát hiện sớm.

Việc nhận biết những dấu hiệu của thiếu máu ngay từ giai đoạn đầu sẽ giúp bạn có phương án điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những biểu hiện rõ ràng nhất mà cơ thể đang cố gắng cảnh báo bạn. Cùng phòng gym Unity Fitness tìm hiểu ngay.

1. Mệt mỏi và kiệt sức bất thường

Đây là triệu chứng phổ biến và điển hình nhất của bệnh thiếu máu. Khác với cảm giác buồn ngủ thông thường, sự mệt mỏi do thiếu máu thường xuất hiện ngay cả khi bạn đã ngủ đủ giấc.

• Nguyên nhân: Khi thiếu máu, cơ thể thiếu hemoglobin – protein chịu trách nhiệm vận chuyển oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể. Khi các mô và cơ bắp không nhận đủ oxy, chúng sẽ hoạt động kém hiệu quả, khiến bạn cảm thấy nặng nề, uể oải và không có năng lượng để thực hiện các công việc hàng ngày.

2. Da xanh xao và nhợt nhạt

Sự thay đổi sắc tố da là một trong những dấu hiệu của thiếu máu dễ quan sát bằng mắt thường. Bạn có thể nhận thấy da mặt, lòng bàn tay, hoặc thậm chí là nướu răng trở nên nhợt nhạt hơn bình thường.

• Cách kiểm tra: Hãy kéo nhẹ mí mắt dưới xuống và quan sát bên trong. Nếu lớp niêm mạc này có màu hồng nhạt hoặc vàng vọt thay vì màu đỏ hồng tươi, rất có thể bạn đang bị thiếu máu do thiếu sắt. Điều này xảy ra do lưu lượng máu đến da bị giảm sút hoặc lượng hồng cầu không đủ để tạo nên sắc hồng hào tự nhiên.

3. Khó thở và hụt hơi

Nếu bạn cảm thấy khó thở, hụt hơi ngay cả khi chỉ đi bộ nhẹ nhàng hoặc leo vài bậc cầu thang, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo.

• Cơ chế: Khi nồng độ hemoglobin thấp, mức oxy trong máu giảm. Để bù đắp lại sự thiếu hụt này, phổi phải hoạt động gấp đôi công suất để nạp thêm oxy, dẫn đến tình trạng thở gấp và cảm giác tức ngực.

4. Tim đập nhanh và đánh trống ngực

Rối loạn nhịp tim là một trong những dấu hiệu của thiếu máu nghiêm trọng cần được lưu ý. Bạn có thể cảm thấy tim đập thình thịch, đánh trống ngực liên hồi dù không vận động mạnh.

• Nguy cơ: Khi thiếu máu, tim phải bơm máu nhanh hơn và mạnh hơn để đảm bảo cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể dẫn đến phì đại tim, suy tim hoặc các bệnh lý tim mạch khác.

5. Đau đầu và chóng mặt là một trong những dấu hiệu của thiếu máu cơ bản

Cảm giác hoa mắt, chóng mặt, đặc biệt là khi thay đổi tư thế đột ngột (đang ngồi đứng dậy), thường xuyên xảy ra ở người thiếu máu.

• Lý do: Khi não không nhận đủ oxy cần thiết, các mạch máu trong não có thể bị sưng lên, gây áp lực dẫn đến đau đầu. Tình trạng thiếu oxy lên não cũng là nguyên nhân chính gây ra các cơn choáng váng, thậm chí ngất xỉu.

6. Tóc khô xơ và móng tay dễ gãy

Cơ thể có cơ chế thông minh là ưu tiên oxy cho các cơ quan sống còn như tim và não. Do đó, khi thiếu máu, da, tóc và móng tay sẽ là những nơi bị “cắt giảm” dưỡng chất đầu tiên.

• Biểu hiện: Tóc trở nên khô, yếu và rụng nhiều. Móng tay giòn, dễ gãy hoặc trong trường hợp thiếu sắt nghiêm trọng, móng tay có thể bị lõm xuống hình cái thìa (koilonychia).

7. Hội chứng chân không yên (restless legs syndrome)

Khoảng 25% những người bị thiếu máu do thiếu sắt gặp phải hội chứng này. Đây là cảm giác bồn chồn, ngứa ran hoặc như có kiến bò ở chân, khiến bạn có thôi thúc phải cử động chân liên tục. Tình trạng này thường tồi tệ hơn vào ban đêm, gây mất ngủ.

8. Cảm giác thèm ăn kỳ lạ (hội chứng pica)

Một trong những dấu hiệu của thiếu máu kỳ lạ nhất là sự thèm muốn ăn những thứ không phải thực phẩm. Người bệnh có thể thèm nhai đá lạnh (phổ biến nhất), đất sét, phấn viết bảng hoặc tinh bột sống. Mặc dù cơ chế chưa được giải thích rõ ràng, nhưng việc thèm nhai đá lạnh thường liên quan mật thiết đến tình trạng thiếu sắt nghiêm trọng.

9. Các nguyên nhân chính gây thiếu máu

Hiểu được nguyên nhân sẽ giúp bạn phòng tránh tốt hơn. Thiếu máu thường xuất phát từ:

• Thiếu sắt: Nguyên nhân phổ biến nhất, do chế độ ăn nghèo nàn hoặc mất máu (kinh nguyệt nhiều, viêm loét dạ dày).

• Thiếu vitamin: Cơ thể thiếu vitamin b12 và folate (vitamin b9) để sản xuất đủ hồng cầu khỏe mạnh.

• Bệnh mãn tính: Các bệnh như ung thư, hiv/aids, bệnh thận hoặc viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến quá trình tạo máu.

>>> Xem thêm: Những dấu hiệu cảnh báo thiếu vitamin A

10. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy mình có những dấu hiệu của thiếu máu kể trên và chúng kéo dài liên tục trong vài tuần, hãy đến gặp bác sĩ để làm xét nghiệm máu (công thức máu toàn bộ – cbc). Việc tự ý bổ sung sắt hoặc thuốc khi chưa xác định rõ nguyên nhân có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn (ví dụ như thừa sắt gây tổn thương gan).

>>> Xem thêm: Nhận biết những dấu hiệu thiếu ngủ để bảo vệ sức khỏe

11. Lời khuyên về chế độ dinh dưỡng

Để phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu, hãy bổ sung vào thực đơn hàng ngày các loại thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu sắt: Thịt bò, gan động vật, các loại đậu, rau bina (cải bó xôi), bí đỏ.

• Thực phẩm giàu vitamin c: Cam, chanh, dâu tây, ổi (vitamin c giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn).

• Thực phẩm giàu vitamin b12 và folate: Trứng, sữa, ngũ cốc, các loại hạt.

Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống, bạn cũng nên duy trì lối sống lành mạnh bằng cách ngủ đủ giấc và thực hiện các bài tập yoga nhẹ nhàng giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm bớt cảm giác uể oải.

Lắng nghe cơ thể và nhận biết sớm những dấu hiệu của thiếu máu là cách tốt nhất để bạn bảo vệ sức khỏe của chính mình và người thân. Đừng để sự mệt mỏi ngăn cản bạn tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.