Những dấu hiệu thiếu vitamin D: Nhận biết để phòng ngừa bệnh

Vitamin D, thường được mệnh danh là “vitamin ánh nắng”, đóng một vai trò vô cùng đặc biệt đối với cơ thể con người. Khác với các loại vitamin khác, vitamin D hoạt động giống như một loại hormone, ảnh hưởng đến hầu hết các tế bào trong cơ thể. Nó là chìa khóa vàng giúp hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả và là yếu tố cốt lõi để duy trì hệ xương khớp chắc khỏe.

Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt vitamin D đang trở thành một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Theo nhiều thống kê y tế, có đến khoảng 1 tỷ người trên thế giới không cung cấp đủ lượng vitamin D cần thiết. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng của tình trạng này thường rất mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác. Việc nhận biết chính xác những dấu hiệu thiếu vitamin D là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và người thân.

Bài viết dưới đây phòng tập gym Unity Fitness sẽ phân tích sâu về những dấu hiệu thiếu vitamin D, các biểu hiện cảnh báo cơ thể đang “kêu cứu” vì thiếu vitamin D, cũng như các giải pháp khắc phục hiệu quả.

1. Những dấu hiệu thiếu vitamin D

Hệ miễn dịch suy yếu: thường xuyên bị bệnh

Đây là một trong những dấu hiệu thiếu vitamin D. Một vai trò quan trọng của Vitamin D là giữ cho hệ thống miễn dịch của bạn luôn mạnh mẽ để đủ sức chống lại các virus và vi khuẩn gây bệnh. Vitamin D tương tác trực tiếp với các tế bào chịu trách nhiệm chống nhiễm trùng. Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên bị ốm, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo hàng đầu.

• Cảm lạnh và cúm: những người có nồng độ Vitamin D thấp thường có xu hướng dễ bị cảm lạnh hoặc cúm hơn những người khác, đặc biệt là vào mùa đông.

• Viêm phế quản và viêm phổi: nhiều nghiên cứu quan sát lớn đã chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa sự thiếu hụt Vitamin D và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phế quản mãn tính (copd) hay viêm phổi.

Nếu bạn cứ khỏi bệnh được vài tuần rồi lại tái phát, hãy nghĩ ngay đến việc kiểm tra nồng độ Vitamin D trong máu.

>>> Xem thêm: Những dấu hiệu thiếu canxi: cẩm nang nhận biết sớm

Mệt mỏi và kiệt sức kéo dài

Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến của rất nhiều bệnh lý, nhưng thiếu Vitamin D lại là một nguyên nhân thường bị bỏ qua. Thậm chí, chỉ cần nồng độ Vitamin D trong máu thấp hơn mức tối ưu một chút cũng có thể tác động tiêu cực đến mức năng lượng của bạn.

• Cảm giác uể oải vô cớ: bạn ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ nhưng vẫn cảm thấy cơ thể nặng nề, không muốn vận động.

• Suy giảm chất lượng cuộc sống: tình trạng mệt mỏi này thường kéo dài, khiến bạn mất hứng thú với công việc và các hoạt động vui chơi giải trí hàng ngày.

Một số nghiên cứu trên các bệnh nhân bị mệt mỏi mãn tính cho thấy, khi được bổ sung Vitamin D đầy đủ, mức năng lượng của họ đã được cải thiện rõ rệt.

Đau lưng và đau nhức xương khớp

Vitamin D đóng vai trò sống còn trong việc hấp thụ canxi. Nếu không có đủ Vitamin D, cơ thể không thể hấp thụ canxi từ thực phẩm, dẫn đến việc phải lấy canxi từ xương để duy trì nồng độ canxi trong máu, làm xương trở nên yếu và giòn. Đau xương và đau lưng dưới có thể là một trong những dấu hiệu thiếu vitamin D điển hình.

• Đau thắt lưng: những người thiếu Vitamin D thường có nguy cơ bị đau lưng dữ dội, đặc biệt là đau lưng dưới, gây khó khăn trong sinh hoạt và vận động.

• Đau nhức trong xương: cảm giác đau không phải ở cơ bắp hay khớp, mà là cảm giác đau sâu bên trong xương, thường được mô tả là đau nhức, ê ẩm vào ban đêm.

Đây là tiền đề của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như loãng xương, gãy xương sau này nếu không được khắc phục kịp thời.

>>> Xem thêm: Những dấu hiệu thiếu sắt đáng báo động, chớ nên xem thường

Trầm cảm và thay đổi tâm trạng

Sức khỏe tinh thần và Vitamin D có mối liên hệ mật thiết hơn chúng ta nghĩ. Các thụ thể Vitamin D được tìm thấy ở nhiều vùng não bộ liên quan đến cảm xúc và tâm trạng. Trầm cảm cũng là một trong những dấu hiệu thiếu vitamin D.

• Trầm cảm theo mùa: vào mùa đông hoặc những ngày ít nắng, lượng Vitamin D cơ thể tổng hợp được giảm đi, dẫn đến tình trạng rối loạn cảm xúc theo mùa (sad).

• Khí sắc trầm buồn: người thiếu Vitamin D thường cảm thấy buồn bã, lo âu, bồn chồn mà không rõ lý do.

Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung Vitamin D có thể giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm nhẹ và trung bình, giúp tinh thần phấn chấn hơn.

Vết thương chậm lành

Nếu bạn bị đứt tay hoặc sau khi phẫu thuật mà vết thương rất lâu lành, đó có thể là dấu hiệu cho thấy nồng độ Vitamin D của bạn đang ở mức thấp.

• Cơ chế tái tạo da: Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các hợp chất cần thiết để hình thành lớp da mới như một phần của quá trình chữa lành vết thương.

• Kiểm soát viêm: Vitamin D cũng giúp kiểm soát tình trạng viêm và chống nhiễm trùng tại vết thương, giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng hơn.

Đặc biệt đối với những người bị tiểu đường, tình trạng thiếu Vitamin D càng làm cho các vết loét ở chân khó lành hơn, gây nguy hiểm cao.

Rụng tóc nghiêm trọng

Rụng tóc thường được cho là do căng thẳng, nhưng khi tình trạng rụng tóc trở nên nghiêm trọng, đó có thể là kết quả của việc thiếu hụt dinh dưỡng.

• Rụng tóc từng mảng: ở phụ nữ, rụng tóc nhiều có liên quan mật thiết đến nồng độ Vitamin D thấp.

• Bệnh rụng tóc areata: đây là một bệnh tự miễn gây rụng tóc từng mảng nghiêm trọng. Thiếu Vitamin D được xem là một yếu tố nguy cơ làm khởi phát hoặc làm nặng thêm tình trạng này.

Vitamin D tham gia vào quá trình phát triển của nang tóc, vì vậy thiếu nó sẽ khiến tóc yếu, dễ gãy và mọc chậm.

Đau cơ bắp

Nguyên nhân của đau cơ thường khó xác định, nhưng có một số bằng chứng cho thấy đây là một trong những dấu hiệu thiếu vitamin D.

• Tăng độ nhạy cảm với cơn đau: thụ thể Vitamin D có mặt trong các tế bào thần kinh cảm nhận đau (nociceptors). Thiếu Vitamin D có thể khiến các tế bào này nhạy cảm hơn, khiến bạn cảm thấy đau nhiều hơn bình thường.

• Đau cơ mãn tính: nhiều người bị đau cơ mãn tính khi được bổ sung Vitamin D liều cao đã thấy các triệu chứng thuyên giảm đáng kể.

2. Nguyên nhân dẫn đến thiếu vitamin D

Tại sao chúng ta lại thiếu loại vitamin quan trọng này? Có một số nguyên nhân chính sau:

• Thiếu ánh nắng mặt trời: đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Cuộc sống hiện đại khiến chúng ta dành phần lớn thời gian trong nhà, văn phòng. Việc che chắn quá kỹ khi ra đường cũng ngăn cản da tiếp xúc với tia uvb để tổng hợp vitamin.

• Sử dụng kem chống nắng: dù tốt cho việc ngăn ngừa ung thư da và lão hóa, nhưng kem chống nắng có chỉ số spf 30 trở lên có thể làm giảm khả năng tổng hợp Vitamin D của da tới 95%.

• Sắc tố da: người có làn da tối màu (nhiều melanin) cần phơi nắng lâu hơn người da trắng để tổng hợp cùng một lượng Vitamin D.

• Chế độ ăn uống: chế độ ăn chay trường hoặc không tiêu thụ các loại cá béo, sữa cũng làm giảm nguồn cung cấp Vitamin D tự nhiên.

• Thừa cân, béo phì: Vitamin D là loại tan trong dầu, nên ở người béo phì, nó thường bị “giam giữ” trong các mô mỡ và không được giải phóng vào máu để cơ thể sử dụng.

3. Cách bổ sung và phòng ngừa hiệu quả

Khi đã nhận biết những dấu hiệu thiếu vitamin D, bạn cần hành động ngay để cân bằng lại dưỡng chất cho cơ thể.

• Tắm nắng đúng cách: đây là cách tốt nhất và rẻ nhất. Hãy dành khoảng 15-20 phút mỗi ngày (trong khoảng thời gian từ 9h sáng đến 3h chiều tùy vùng khí hậu) để phơi nắng vùng tay, chân, lưng. Lưu ý không để da bị cháy nắng.

• Điều chỉnh chế độ ăn: tăng cường các thực phẩm giàu Vitamin D như:

  • Cá béo: cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá trích.

  • Lòng đỏ trứng gà.

  • Nấm (đặc biệt là nấm được phơi nắng).

  • Các thực phẩm bổ sung: sữa, ngũ cốc, nước cam có bổ sung Vitamin D.

• Sử dụng thực phẩm chức năng: nếu bạn không thể tắm nắng hoặc chế độ ăn không đủ, việc uống viên bổ sung Vitamin D3 là giải pháp hiệu quả. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng (thông thường từ 600 – 2000 iu/ngày tùy đối tượng) để tránh tình trạng ngộ độc Vitamin D.

Việc thiếu hụt Vitamin D không chỉ gây ra những khó chịu trước mắt như mệt mỏi, đau nhức mà còn tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật lâu dài. Hãy lắng nghe cơ thể để nhận biết sớm những dấu hiệu thiếu vitamin D và chủ động thay đổi lối sống. Một chút ánh nắng mỗi ngày, một bữa ăn dinh dưỡng hay một viên bổ sung nhỏ bé cũng đủ để tạo nên nền tảng sức khỏe vững chắc cho bạn.

Ngoài ra việc tập gym đều đặn kết hợp với chế độ ăn uống giàu vitamin D có thể hỗ trợ xương chắc khỏe và giảm thiểu nguy cơ xuất hiện những dấu hiệu thiếu vitamin D.