Dấu hiệu nhận biết đứt dây chằng chéo trước và cách xử lý

Nhiều người lầm tưởng chấn thương đứt dây chằng chéo trước thường xuyên xuất hiện ở nam giới, đối tượng thường xuyên vận động thể dục thể thao nhưng thực tế chứng minh hoàn toàn ngược lại.

Vậy đứt dây chằng chéo trước có nguy hiểm không và dấu hiệu nhận biết của nó như thế nào? Cùng Unity Fitness tìm hiểu qua bài viết này nhé.

1. Tổng quan về đứt dây chằng chéo trước

Dây chằng chéo trước (Anterior Cruciate Ligament – ACL) là một trong những dây chằng quan trọng nhất của khớp gối, đóng vai trò liên kết giữa xương đùi và xương ống chân. Chức năng chính của nó là giữ vững khớp gối, giúp xương chày không bị trượt ra trước hoặc xoay lệch vị trí.

Đứt dây chằng chéo trước xảy ra khi đầu gối chịu lực mạnh, dẫn đến tổn thương một phần hoặc đứt hoàn toàn dây chằng. Tình trạng đứt hoàn toàn là dạng phổ biến nhất trong các chấn thương liên quan đến dây chằng chéo trước.

Theo thống kê, chấn thương này thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới.

Lý do là vì phụ nữ có khung xương chậu rộng hơn, tạo ra góc lớn hơn giữa xương đùi và xương chày, gây áp lực lên dây chằng chéo, đặc biệt khi thực hiện các động tác xoay người, từ đó làm tăng nguy cơ chấn thương.

Ngoài ra, điều này có liên quan đến sự khác biệt về giải phẫu học và nội tiết tố giữa hai giới. Phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, khi nội tiết tố suy giảm, thường phải đối mặt với nguy cơ cao hơn về các vấn đề xương khớp.

Thêm vào đó, thói quen lựa chọn giày dép không phù hợp, đặc biệt là việc mang giày cao gót, cũng góp phần tăng nguy cơ vấp ngã và gây tổn thương dây chằng chéo trước. Những yếu tố trên kết hợp lại làm cho chấn thương dây chằng chéo trước trở thành một tình trạng phổ biến và đáng lo ngại.

>> Xem thêm: Đứt dây chằng chéo sau: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

2. Nguyên nhân gây đứt dây chằng chéo trước

Khi dây chằng này bị đứt sự ổn định của khớp gối sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tình trạng đứt dây chằng chéo trước xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và đây là một chấn thương phổ biến trong thể thao cũng như trong cuộc sống hàng ngày.

Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là sự thay đổi chuyển động đột ngột, khi cơ thể di chuyển với tốc độ nhanh và đổi hướng bất ngờ mà không kịp điều chỉnh.

Bên cạnh đó, những cú nhảy từ trên cao xuống với lực tiếp đất không thuận lợi cũng có thể làm tổn thương dây chằng, đặc biệt khi đầu gối không ổn định. Những cú va chạm mạnh hoặc lực tác động trực tiếp vào đầu gối, chẳng hạn như trong các tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động cũng là nguyên nhân dẫn đến đứt dây chằng.

Trong khi chơi các môn như bóng đá, bóng rổ, hay bóng chuyền thường đặt áp lực lớn lên đầu gối khi các vận động viên phải thay đổi hướng di chuyển đột ngột hoặc gặp phải va chạm trong quá trình thi đấu.

3. Dấu hiệu nhận biết

Dấu hiệu đặc trưng của đứt dây chằng chéo trước là cơn đau đột ngột tại khớp gối kèm theo âm thanh “lục cục” khi dây chằng bị rách. Người bị chấn thương sẽ cảm thấy khớp gối mất ổn định và khó chịu lực. Nếu chấn thương xảy ra trong lúc chơi thể thao hoặc đi bộ, người bị thương sẽ không thể tiếp tục hoạt động được nữa.

Bên cạnh đó, người bệnh thường gặp phải một số dấu hiệu điển hình:

• Đau và sưng đầu gối: Sau khi dây chằng đứt, vùng khớp gối sẽ sưng lên do chảy máu và tổn thương các cấu trúc bên trong khớp, như bao khớp và các dây chằng bên.
• Cơn đau tăng khi vận động: Đau sẽ dữ dội hơn khi cố gắng di chuyển hoặc vận động mạnh. Tuy nhiên, sau khoảng 2-3 tuần, các triệu chứng này thường giảm dần.
• Các dấu hiệu sau một thời gian:
• Cảm giác kẹt khớp: Người bị đứt dây chằng có thể cảm thấy khớp gối bị trật hoặc kẹt, chỉ sau khi di chuyển hoặc duỗi gối thì mới trở lại bình thường.
• Mất vững khớp gối: Người bệnh dễ bị ngã khi di chuyển nhanh hoặc chạy, thường được gọi là “sụm gối.” Khi lên hoặc xuống cầu thang, đầu gối có cảm giác không vững và khó kiểm soát.
• Teo cơ: Sau một thời gian, cơ đùi bị chấn thương sẽ teo dần, khiến chân bị yếu đi. Điều này thường gặp hơn ở những người ít vận động như nhân viên văn phòng hoặc phụ nữ.

Sau chấn thương, vùng quanh khớp gối sẽ sưng phù trong vòng 1-2 giờ, đồng thời khiến việc mở rộng đầu gối trở nên khó khăn hoặc không thể thực hiện được. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể mất toàn bộ khả năng cử động ở khớp gối.

>> Xem thêm: Mổ dây chằng chéo trước bao lâu thì bỏ nẹp?

3. Điều trị đứt dây chằng chéo trước

Nếu dây chằng chỉ bị rách nhẹ, các triệu chứng có thể tự hết sau 2-3 tuần. Tuy nhiên, nếu chấn thương nặng và không được điều trị, có nguy cơ biến chứng như tổn thương sụn chêm, sụn khớp, hoặc teo cơ đùi. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Chườm lạnh và nghỉ ngơi

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu đứt dây chằng, nên chườm lạnh để giảm sưng và đau, sau đó đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị.

Dùng thuốc giảm đau

Bác sĩ sẽ chẩn đoán qua các phương pháp như khám lâm sàng, X-quang, MRI hoặc siêu âm. Nếu cơn đau nghiêm trọng, có thể sử dụng thuốc giảm đau hoặc tiêm steroid trực tiếp vào đầu gối.

Phẫu thuật

Áp dụng cho các trường hợp đứt hoàn toàn, đặc biệt là ở vận động viên hoặc người trẻ tuổi. Phẫu thuật giúp phục hồi chức năng khớp gối và ngăn ngừa biến chứng.

Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu giúp khôi phục vận động khớp gối và ngăn ngừa teo cơ đùi. Bài tập có thể thực hiện tại cơ sở y tế hoặc tại nhà dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên.

4. Lưu ý trong và sau khi điều trị

Để quá trình hồi phục nhanh nhất, phòng tập Unity Fitness cần lưu ý đến bạn những điều sau:

• Tránh vận động mạnh hoặc chơi thể thao ngay sau chấn thương, nên nghỉ ngơi và di chuyển nhẹ nhàng.
• Khi nằm, kê chân cao hơn một chút và dùng nạng hoặc nẹp để hỗ trợ khớp gối.
• Nếu phẫu thuật, theo dõi sát sao vết thương, tránh để vết thương tiếp xúc với nước trong 3-4 ngày đầu sau mổ.
• Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu nhẹ nhàng và đúng kỹ thuật để đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Trên đây là toàn bộ các thông tin giải đáp thắc mắc liên quan đến chấn thương đứt dây chằng chéo trước cực kỳ phổ biến hiện nay. Trong khoảng 50% các trường hợp đứt dây chằng chéo trước, các cấu trúc khác của đầu gối như dây chằng bên cạnh hoặc sụn chêm cũng có thể bị tổn thương kèm theo. Chính vì thế, nhận biết dấu hiệu và cách điều trị là cực kỳ cần thiết.