Trật khớp: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng tránh

Trật khớp là một trong những chấn thương cấp cứu cần được sơ cứu và chữa trị đúng cách.

Nếu không sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến việc hoạt động sau này.

Bài viết dưới đây, CLB gym Unity Fitness sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về trật khớp. Cùng theo dõi nhé.

1. Tổng quan về trật khớp

Trật khớp là hiện tượng đầu xương ở khớp trong cơ thể bị trượt ra khỏi vị trí. Khi xương không còn nằm trong ổ khớp, cấu trúc khớp bị phá hủy dẫn đến biến dạng và mất chức năng khớp. Hầu hết các trường hợp trật khớp đều có thể phục hồi lại trạng thái ban đầu nếu được điều trị kịp thời và đúng cách. Tuy nhiên, các khớp đã bị tổn thương (đặc biệt là vai) có thể dễ dàng bị trật trở lại.

Hầu hết các khớp trên cơ thể đều có nguy cơ bị, nhưng phổ biến nhất là khớp vai và khớp ngón tay. Tiếp theo là các nhóm khớp có nguy cơ cao, bao gồm đầu gối, khuỷu tay và hông.

Nếu nghi ngờ trật khớp, hãy đến khoa cơ xương khớp của bệnh viện uy tín để được bác sĩ nắn chỉnh xương và đưa khớp về đúng vị trí càng sớm càng tốt. Trì hoãn điều trị có thể làm tổn thương dây chằng, dây thần kinh hoặc mạch máu của khớp bị trật, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

2. Nguyên nhân dẫn đến trật khớp

Trật khớp là sự tách rời hoàn toàn hai mặt sụn xương của khớp. Trật khớp xảy ra khi khớp bị tác động mạnh do bị ngã hoặc va đập mạnh khi tập thể dục, làm việc hay đơn giản là di chuyển, thực hiện các hoạt động thường ngày. Do đó, bất kỳ ai cũng có thể bị, kể cả những người có nguy cơ cao bao gồm:

• Vận động viên
• Người lớn tuổi
• Trẻ em ở độ tuổi này cần có sự giám sát của người lớn
• Những người không tuân thủ các quy định an toàn khi tham gia giao thông
• Người bị lỏng dây chằng bẩm sinh
• Những người làm việc trên cao

Một số trật khớp có thể do nâng vật nặng hoặc thay đổi chuyển động đột ngột. Vì vậy, việc tích cực bảo vệ xương khớp trước mỗi buổi tập luyện, hoạt động là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ trật khớp.

Xem thêm: Trật khớp cổ tay: Nguyên nhân và cách điều trị

3. Các dấu hiệu của trật khớp phổ biến hiện nay

• Cơn đau do rách bao khớp.
• Giảm hoặc mất hoàn toàn cơ năng vận động khớp.
• Hõm khớp bị rỗng: Đây là dấu hiệu đặc biệt của trật khớp nhưng không phải tất cả các khớp mà chỉ ở vai, hàm và một phần khuỷu tay. Nếu bệnh nhân đến muộn sẽ khó phát hiện vì sưng tấy nhiều hơn.
• Biến dạng toàn bộ chi: Nếu khớp vai không đúng vị trí thì cánh tay sẽ bị biến dạng hoặc không khép sát với cơ thể. Nếu khớp hông bị lệch thì tư thế chi ngắn, đầu gối sẽ xoay vào trong, bàn chân bên sai sẽ gác lên cổ chân bên lành
• Dấu hiệu gồ bất thường do chỏm xương trật ra khỏi hõm khớp
• Cử động đàn hồi hay còn gọi là dấu hiệu lò xo, chỉ xuất hiện trong sai khớp. Nguyên nhân là do đầu xương trật ra chỗ khác đồng thời bị bó chặt trong khối cân cơ và dây chằng. Dù cố ý kéo hay đẩy khớp về vị trí bình thường thì khớp vẫn sẽ bật trở lại tư thế sai

Bên cạnh đó, trật khớp còn có một số biến dạng đặc biệt mà mọi người cần nắm được như sau:

• Khi vai bị trật khớp, có thể xảy ra các triệu chứng gù vai (vai vuông góc) của khớp vai.
• Dấu hiệu “nhát rìu” thường gặp trong trật khớp khuỷu tay sau
• Dấu hiệu ‘phím đàn dương cầm’ xuất hiện trong sai khớp vùng vai – đòn ( do co kéo cơ ức đòn chũm nên đầu ngoài xương đòn được kéo lên, lộ rõ ra ngoài, ấn xuống lại bật lên như ấn vào phím đàn dương cầm).

Để xác định chính xác xem bạn có bị trật khớp hay không nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa khớp. Nếu cần, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang để biết chính xác loại trật khớp và tình trạng của khớp (nếu bị bong gân, gãy xương hoặc gãy xương). Nếu không được điều trị trong thời gian dài có thể xảy ra các biến chứng như chèn ép mạch máu và dây thần kinh, trật khớp hở, gãy xương.

4. Biến chứng của trật khớp

Các biến chứng nghiêm trọng rất hiếm nhưng có thể dẫn đến tàn tật, mất vĩnh viễn chức năng chi và thậm chí đe dọa tính mạng.

Trật khớp, đặc biệt nếu không được điều trị, có nguy cơ tổn thương mạch máu và thần kinh cao hơn trật khớp hở, có thể dẫn đến tổn thương mạch máu và giảm tưới máu mô, trong khi tổn thương dây thần kinh có nguy cơ biến chứng cao nhất. Trật khớp kín không kèm theo tổn thương mạch máu hoặc thần kinh và không có khả năng dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị sớm.

Các biến chứng cấp tính thường gặp là:

• Gãy xương: gãy xương có thể đi kèm với trật khớp (ví dụ, trật khớp vai thường đi kèm với gãy xương mấu chuyển lớn hơn)
• Chảy máu: xuất huyết với tổn thương mô mềm nghiêm trọng
• Chấn thương mạch máu: một số trật khớp kín, đặc biệt là ở đầu gối hoặc hông, có thể gây thiếu máu cục bộ ngoại biên; Tổn thương mạch máu có thể biểu hiện rõ ràng trên lâm sàng vài giờ sau chấn thương.
• Tổn thương dây thần kinh: Dây thần kinh có thể bị tổn thương do bị giãn khi trật khớp hoặc có thể bị cắt đứt trong trường hợp trật khớp hở
• Nhiễm trùng: Bất kỳ chấn thương nào cũng có khả năng bị nhiễm trùng. Nguy cơ cao xảy ra ở những bệnh nhân bị trật khớp hở hoặc phẫu thuật. Nhiễm trùng cấp tính có thể dẫn đến viêm tủy xương, rất khó chữa.

Xem thêm: Cấu tạo dây chằng đầu gối và cách phòng ngừa chấn thương

5. Cách phòng tránh trật khớp

Để ngăn ngừa tình trạng này, chúng ta nên:

• Khi thực hiện các môn thể thao hoặc bài tập để duy trì sức mạnh cơ bắp và sự linh hoạt của khớp nên thực hiện đúng kỹ thuật và sử dụng sức phù hợp.
• Đeo găng tay bảo hộ khi làm việc và tháo đồ trang sức khi tham gia các hoạt động thể thao.
• Nếu tình trạng lỏng dây chằng dai dẳng hoặc bẩm sinh, có thể sử dụng băng cuộn co giãn, miếng dán bảo vệ, miếng bảo vệ vai hoặc đầu gối hoặc tất thể thao chuyên dụng để bảo vệ khớp.
• Bệnh nhân lớn tuổi nên được khuyên tránh những tình huống dễ bị ngã, chẳng hạn như đi bộ trong bóng tối, trong thời tiết lạnh hoặc trên sàn trơn trượt.

Trật khớp là chấn thương thường gặp trong quá trình sinh hoạt, tập luyện thể thao… và có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Thay đổi thói quen sinh hoạt và rèn luyện thể chất sẽ giúp mọi người phòng tránh các nguy cơ dẫn đến chấn thương. Hy vọng bài viết của Phòng tập thể hình Unity Fitness đã mang đến cho bạn đọc nhiều kiến thức sức khỏe hữu ích nhé!

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với Bác sĩ, chuyên viên y tế để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.