Bệnh gan nhiễm mỡ: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách để phòng ngừa

Người bị gan nhiễm mỡ cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt để tránh tình trạng bệnh tiến triển hoặc gây ra các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan và ung thư gan.

Dưới đây là các thực phẩm mà Unity Fitness đề xuất bạn tuyệt đối cần tránh!

Trước tiên, chúng ta cần biết bệnh gan nhiễm mỡ là gì?

1. Gan nhiễm mỡ là bệnh gì?

Gan có nhiệm vụ chuyển hóa các dưỡng chất từ đồ ăn, đồ uống và lọc máu để loại bỏ những chất có hại cho cơ thể nên gan là bộ phận lớn thứ hai trong cơ thể người.

Khi có quá nhiều chất béo ở trong gan sẽ gây ra biến chứng như gan tổn thương, viêm gan và tạo sẹo. Nghiêm trọng hơn thì vết sẹo sẽ bị dẫn tới suy gan.

Thông thường gan nhiễm mỡ được chia thành hai loại là gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu.

Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu

Người bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ do rượu bằng cách dừng uống rượu. Khi càng kéo dài thời gian uống rượu thì bệnh sẽ ngày càng nghiêm trọng.

• Gan to: khiến người bệnh bị đau, khó chịu vùng bụng phía trên bên phải.
• Viêm gan: do uống rượu làm gan bị sung, người bị sốt, buồn nôn, nôn, vàng da, vàng mắt và đau bụng.
• Xơ gan: do rượu tích tụ ở vết sẹo trong gan làm cho tụ dịch trong bụng, tên gọi khác là xơ gan cổ trướng, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, người bệnh dễ bị chảy máu trong, hay quên, lách to rồi dẫn tới suy gan, thậm chí là tử vong.

Đối với bệnh gan nhiễm mỡ do rượu nếu không ngừng sử dụng rượu thì bệnh sẽ tiếp tục phát triển thành viêm gan do rượu rồi nặng lên theo thời gian chuyển thành xơ gan do rượu.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Y khoa chia bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thành hai loại:

• Gan nhiễm mỡ đơn thuần: khi có chất béo trong gan nhưng không bị viêm gan hay tổn thương tế bào gan. Hầu hết người bị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu đều thuộc loại bệnh này và thật may mắn là nó không nguy hiểm, không gây hại cho gan.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu: gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm vì người bệnh đã bị viêm gan. Gan bị viêm và tổn thương tế bào gan không do rượu sẽ gây ra các bệnh lý nghiêm trọng hơn như xơ hóa và xơ gan, hình thành sẹo trong gan rồi ung thư gan. Có tới 20% người bị gan nhiễm mỡ không do rượu cũng bị bệnh viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.

>> Xem thêm: Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không?

2. Triệu chứng và nguyên nhân gan nhiễm mỡ

Sau khi nắm được bệnh gan nhiễm mỡ là gì cùng với phân loại bệnh. Ngay bây giờ chúng ta cùng xem triệu chứng nào để nhận biết bệnh gan nhiễm mỡ nhé.

Đối với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu hay do rượu thì thông thường đều không có triệu chứng đặc trưng, dù vậy, một số người thấy mệt mỏi hoặc đau ở vị trí của gan, tức là phía trên bên phải của bụng.

Còn các bệnh nhân mắc bệnh viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ gan có thể có biểu hiện như:

• Vàng da, vàng mắt
• Sưng bụng
• Nổi nhiều mạch máu dưới da bụng
• Ngực của nam giới lớn hơn bình thường
• Lòng bàn tay đỏ

Có nhiều nguyên nhân để bệnh gan nhiễm mỡ ngày càng phổ biến và trẻ hóa.

Nguyên nhân bệnh gan nhiễm mỡ do rượu thì chắc chắn là do người đó uống rượu, bia quá nhiều. Đồng thời nguy cơ bị gan nhiễm mỡ càng tăng cao khi uống nhiều rượu và đi kèm các nhân tố sau:

• Béo phì
• Suy dinh dưỡng
• Tiền sử viêm gan siêu vi mãn tính, nhất là viêm gan C
• Tỉ lệ mắc tăng cao theo độ tuổi

Nguyên nhân gây ra viêm gan không do rượu chủ yếu do:

• Thừa cân
• Cơ thể kháng Insulin hoặc tiểu đường tuýp 2
• Cholesterol xấu LDL hoặc triglycerides ở mức cao, hoặc cholesterol tốt HDL ở mức thấp
• Hội chứng buồng trứng đa nang
• Suy giáp
• Suy tuyến yên
• Suy dinh dưỡng
• Bị ngưng thở khi ngủ
• Giảm cân quá nhanh trong thời gian ngắn
• Tiếp xúc môi trường, hóa chất độc hại
• Tuổi càng cao càng dễ bị gan nhiễm mỡ

Hội chứng chuyển hóa là tổ hợp các triệu chứng làm cho người bệnh dễ bị tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch, thường thấy ở người có ít nhất ba trông các biểu hiện sau:

• Bụng to bất thường
• Lượng cholesterol xấu LDL hoặc Triglyceride cao
• Lượng cholesterol tốt HDL thấp
• Huyết áp cao
• Lượng đường trong máu cao

3. Phương pháp điều trị bệnh gan nhiễm mỡ

Cho đến hiện tại vẫn chưa có loại thuốc đặc trị nào dành cho bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, tất cả vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Do đó, với các bệnh nhân nhân bị gan nhiễm mỡ bác sĩ luôn đề nghị họ giảm thu nạp chất béo, viêm và sẹo trong gan bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, giảm cân kết hợp tập thể dục thể thao.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần giảm được từ 3-5% trọng lượng của cơ thể là đã có thể giảm rất nhiều lượng chất béo trong gan.

Trong một số trường hợp sẽ cần sử dụng giải pháp phẫu thuật giảm cân đồng thời ngừng sử dụng rượu để gan không bị tổn thương thêm nữa.

Một khi bị các biến chứng như xơ gan, suy gan gây ra bởi bệnh gan nhiễm mỡ do rượu thì khả năng cao sẽ cần phải ghép gan.

Chính vì vậy, nếu đã bị bệnh gan nhiễm mỡ bạn hãy thay đổi lối sống lành mạnh với chế độ ăn ít chất béo, ngừng sử dụng rượu bia, tăng cường tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày.

>> Xem thêm: Mách bạn cách trị gan nhiễm mỡ tại nhà hiệu quả

4. Top thực phẩm người bị gan nhiễm mỡ cần tránh

Việc kiêng cữ các loại thực phẩm nhất định không chỉ giúp giảm gánh nặng cho gan mà còn giúp ngăn ngừa các biến chứng có thể đe dọa tính mạng.

Bánh ngọt

Hạn chế ăn các loại bánh ngọt và thực phẩm chứa đường là một phần quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Theo tìm hiểu của Unity Fitness, bánh ngọt chứa nhiều đường, tinh bột và ít dinh dưỡng.

Các chất bột đường trong bánh ngọt được hấp thụ nhanh và chuyển hóa thành axit béo tự do gây tích tụ mỡ tại gan. Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều đường còn góp phần vào việc tăng cân không kiểm soát, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa như tiểu đường.

Rượu bia

Rượu bia và đồ uống có cồn là thủ phạm hàng đầu gây nên tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ. Khi bạn uống rượu vào cơ thể, gan sẽ phải tập trung xử lý chất độc từ rượu là ethanol.

Ethanol là một chất hóa học độc hại mà gan phải chuyển hóa thành nhiều chất khác nhau để có thể đào thải ra khỏi cơ thể. Quá trình này đòi hỏi gan phải hoạt động với công suất cao, ưu tiên việc xử lý ethanol và acetaldehyde.

Trong khi đó, việc xử lý và đào thải mỡ thừa bị trì hoãn hoặc bị gián đoạn. Khi mỡ thừa không được chuyển hóa và đào thải kịp thời sẽ bắt đầu tích tụ trong các tế bào gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Ngoài ra, các nghiên cứu cũng đã chỉ ra tác hại của rượu bia và đồ uống có cồn sẽ làm suy giảm khả năng tổng hợp protein của gan, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất các enzyme và chất cần thiết cho cơ thể.

Đồ ăn nhanh

Một trong những nhóm thực phẩm mà người bệnh gan nhiễm mỡ cần kiêng là đồ ăn nhanh. Thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán, cá viên chiên mặc dù ngon miệng nhưng thường chứa một lượng lớn chất béo chuyển hóa.

Chất béo chuyển hóa là loại chất béo nhân tạo được tạo ra trong quá trình hydro hóa dầu ăn, giúp thực phẩm kéo dài thời gian bảo quản và giữ được hương vị. Tuy nhiên, tiêu thụ chất béo chuyển hóa sẽ gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là đối với những người bị gan nhiễm mỡ.

Những chất béo này làm tăng hàm lượng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL) trong máu, gây tăng đề kháng insulin và thúc đẩy sự phát triển của các bệnh tim mạch, mạch máu, tiểu đường và thậm chí là ung thư.

Đặc biệt, đối với gan nhiễm mỡ, việc hấp thụ nhiều chất béo chuyển hóa có thể làm gia tăng tình trạng tích tụ mỡ trong gan, gây viêm gan và dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.

Các loại thịt mỡ

Người bệnh gan nhiễm mỡ nên hạn chế ăn các loại thịt mỡ vì chúng chứa nhiều calo và chất béo bão hòa. Khi tiêu thụ một lượng lớn thịt mỡ, lượng calo hấp thụ vào cơ thể sẽ tăng cao dẫn đến nguy cơ thừa cân và béo phì.

Ngoài ra, chất béo bão hòa trong thịt mỡ có thể kích thích quá trình oxy hóa lipid trong gan, gây ra áp lực lớn cho các tế bào gan. Khi màng tế bào gan phải đối mặt với nguy cơ bị phá vỡ do oxy hóa mạnh, các tế bào gan có thể chết dần.

Thịt đỏ

Người bị gan nhiễm mỡ không nên ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt bê và thịt cừu vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa. Khi tiêu thụ quá mức, gan phải làm việc quá sức để xử lý chất béo làm cho lượng mỡ trong gan cao, khiến việc điều trị bệnh trở nên khó khăn hơn..

Sự tích tụ này không chỉ làm suy giảm khả năng lọc độc tố, gây cản trở chức năng bình thường của gan mà còn làm gia tăng nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương.

Đồ uống đóng chai

Theo chuyên gia, các loại nước giải khát có đường và nước ép trái cây đóng hộp thường chứa lượng fructose cao. Fructose khi tiêu thụ quá mức có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như tăng quá trình tân tạo mỡ, làm tăng đề kháng insulin và gây rối loạn lipid máu.

Đồng thời, fructose cũng làm giảm quá trình oxy hóa axit béo trong gan, tạo điều kiện thuận lợi phát triển bệnh gan nhiễm mỡ.

Nội tạng động vật

Việc giảm thiểu tiêu thụ nội tạng động vật là một biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan, tránh các biến chứng liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ.

Bạn cần loại bỏ chế độ ăn nội tạng động vật như gan, lòng, tim, thận khỏi thực đơn vì chúng chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa. Những thành phần này có thể gây hại cho gan bằng cách tăng lượng cholesterol trong máu và làm gia tăng tình trạng gan nhiễm mỡ.

Đồ đóng hộp

Theo tìm hiểu của phòng tập Unity Fitness, người bị gan nhiễm mỡ nên tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội và đồ hộp vì chúng có chứa nhiều muối và chất béo không lành mạnh cùng với các chất bảo quản.

Hơn nữa, các chất béo không lành mạnh trong thực phẩm chế biến sẵn có thể tăng lượng cholesterol xấu trong máu, góp phần vào quá trình xơ cứng động mạch và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và huyết áp cao.

Tổng kết

Hạn chế các thực phẩm trên đây trong thực đơn ăn uống hằng ngày không chỉ giảm bớt lượng mỡ tích tụ trong gan mà còn hỗ trợ duy trì một trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Bên cạnh đó, để duy trì gan khỏe mạnh, người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ưu tiên chế độ ăn uống giàu chất xơ, protein từ các nguồn như thịt gà, cá hồi và rau quả tươi để cải thiện sức khỏe gan tốt nhất!

Nguồn: Tổng hợp

Lưu ý: Thông tin trong bài viết trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, bạn hãy đến bệnh viện hay liên hệ với bác sĩ, chuyên viên y tế để nhận được tư vấn và chẩn đoán kịp thời!